Các thành phố tại bang Kansas nước Mỹ không có nhiều phong cảnh thơ mộng hay các kiến trúc hào nhoáng hiện đại, bù lại những cuộc phiêu lưu của các chàng cao bồi Viễn Tây ngày xưa đã để lại cho vùng đất này nhiều điều lý thú. Nằm giữa vùng hoang mạc bao la, nhiều thành phố, thị trấn ở đây vẫn thu hút du khách nhờ quá khứ hấp dẫn của chúng. Ngoài dòng nhạc jazz buồn tha thiết, Kansas còn nổi tiếng với những đồng cỏ đẹp nhất nước Mỹ. Dù tuyết phủ trắng xóa trong mùa đông hay đồi khô cỏ cháy vào mùa hè, thảo nguyên trải dài bất tận nơi đây vẫn làm xao xuyến trái tim du khách bởi vẻ mênh mông tĩnh lặng. Nếu may mắn đến Kansas vào mùa xuân, ai nấy sẽ ngây ngất bởi những vạt hoa dại đủ màu rực rỡ và màu xanh non trải rộng đến chân trời.

Bình yên Kansas

Thiên nhiên quả là ưu đãi cho vùng đất miền trung nước Mỹ này khi ban tặng thêm các mỏ dầu, mỏ muối rải rác đây đó. Trước khi đến thăm mỏ muối ở thành phố Hutchinson, bạn sẽ được dừng chân tham quan Dodge City. Đây là một thị trấn có cảnh trí hệt như trong những phim về cao bồi miền Viễn Tây. Cũng dễ hiểu vì Dodge City là nơi được bảo tồn nguyên dạng khung cảnh cách đây cả trăm năm để phục vụ cho việc làm phim.

Một dãy phố tiêu biểu của Dodge City

Sau cuộc nội chiến Nam – Bắc, miền Nam thua trận, kinh tế kiệt quệ, việc làm khó kiếm, nên mấy tay sừng sỏ mới mua bò của các tiểu bang như Texas hay Oklahoma mà đem đi bán trên Dodge City của Kansas, để lên xe lửa chuyển lên miền Bắc. Bò mua chừng 2 đô la một con mà bán đến 5 đô la. Người buôn bò lời quá, mà nơi hội tụ là ga xe lửa lớn nhất vùng này, tiệm rượu, nhà chứa mọc lên như nấm, mấy anh thanh niên đầu bò đầu bướu lại có súng trong tay thì rất thích gây hấn. (Nên nhớ là dù thua trận, người Miền Nam vẫn được quyền giữ súng, vì Hiến Pháp đã qui định như vậy).

Thành phố luôn luôn xáo động, súng nổ khắp nơi. Có một ông cảnh sát trưởng ra lệnh: “Ai bước chân vào thành phố này mà còn đeo súng, tôi sẽ bắn què giò”. Ông ta tên là Hitcock, không một tay cao bồi nào bắn súng nhanh bằng, nên họ đành chịu phép mà phải tuân hành lệnh của ông. Cho đến bây giờ, những tiệm rượu, chuồng ngựa, nhà chứa gái, ga xe lửa đã trở thành Museum mỗi năm đón nhiều triệu du khách ghé thăm.

Lối vào mỏ muối

Thành phố Hutchinson, bang Kansas muối nằm sâu trong lòng đất, dầy đến cả trăm thước, và trải dài hơn… 60 dặm! Nó lại là muối không pha tạp chất, người ta cứ đào lấy nó như đào đất và số muối thành phẩm nếu dùng để ăn, thì nước Mỹ ăn đến mấy ngàn năm mới hết. Nước Mỹ đã giàu có, mà ngay cả đến muối, ông trời cũng đặc ân ban cho sẵn, mà lại cho rất nhiều nữa mới lạ kỳ. Còn chuyện người xưa khám phá ra mỏ muối Hutchinson lại khá hi hữu. Cách đây gần 100 năm, ông Ben Blanchard – một thương gia chuyên mua bán đất đai – hi vọng sẽ giàu lên nhanh chóng nhờ kiếm được mỏ dầu, thế nhưng sau khi đã khoan bao nhiêu giếng, gia sản đã gần khánh kiệt rồi mà vẫn chưa thấy dầu đâu. Ông ta bèn âm thầm đi mua mấy chục thùng dầu thô, ban đêm đem đổ xuống một lỗ giếng rồi phao tin là mình khoan trúng mỏ dầu.

Du khách tham quan mỏ muối

Có người ngây thơ mua lại vì bơm thử thấy dầu có vọt lên thật, song chỉ được có mấy chục thùng rồi tắc tị. Khi khoan sâu thêm dầu vẫn không thấy đâu mà lại đùn lên một thứ bột trắng như tuyết, nếm thử thì ra đó là muối ăn. Ngay lập tức, hơn 20 công ty muối đổ xô đến xin khai thác. Muối ở đây nằm sâu trong lòng đất, dày đến cả trăm thước, trải dài khoảng 100 cây số. Nó lại là muối không pha tạp, cứ việc đào như đào đất và có ngay muối thành phẩm. Nếu dùng để ăn, ước tính nước Mỹ phải dùng đến mấy ngàn năm mới hết.

Thật ra, lượng muối toàn dân Mỹ dùng để ăn rất nhỏ bé nếu so với hàng triệu tấn muối mỗi năm dùng để rải trên đường lộ ở những bang có nhiều tuyết về mùa đông (người ta rải muối trên đường phố để làm tan và giữ cho tuyết không đóng băng). Du khách muốn xuống mỏ muối phải mua vé chừng 20 USD, đi sâu xuống lòng đất 200m trong âm u. Đèn tắt tối thui khoảng một phút rồi bỗng thấy trước mặt sáng trưng. Sẽ có một đoàn xe goòng chở khách thăm thú mọi nơi. Có cả cửa hàng lưu niệm dưới mỏ.

Hai du khách nhí tạo dáng bên cạnh một tảng muối

Khi vào thang máy, mọi loại nước uống bị để lại vì nếu để nước chảy ra là muối có thể bị chảy tan theo dây chuyền gây nguy hiểm cho cả mỏ. Nếu khách muốn lấy một cục muối bằng nắm tay làm kỷ niệm thì cứ bỏ 1 USD vào thùng tiền, lấy một túi vải nhỏ đựng muối mang về. Những khu vực đã khai thác muối được chuyển thành nơi tồn trữ phim ảnh vì độ sâu, độ ẩm, nhiệt độ ở nơi đây bảo đảm lưu trữ rất an toàn, cho dù có xảy ra vụ nổ bom nguyên tử trên mặt đất.

Trong hầm có nhiều màn hình lớn, du khách có thể bấm tivi để xem hình ảnh, phim về việc khai thác muối. Tất cả xe cộ, xe goòng, xe xúc, máy móc vận hành dưới mỏ đều chạy bằng động cơ điện hoặc máy diesel. Lý do: trong hầm mỏ có rất nhiều khí metal, nếu máy móc có bugi đánh lửa sẽ có nguy cơ gây nổ.

Nguyễn Tân