Vào thời điểm này, khi mà nhiều teen đang lên cho mình kế hoạch xả hơi “hoành tráng” sau kỳ thi vất vả, thì cũng có không ít bạn lại đang tăng tốc cho một mùa du học đang đến. Nhu cầu du học tăng cao kéo theo nhu cầu về thông tin: học phí, thủ tục, chọn trường, ngành, học bổng… cũng tăng theo. Trong bối cảnh mà thông tin quảng cáo về các trung tâm tư vấn du học, về các trường THPT, CĐ, ĐH của nước ngoài “phong phú – đa dạng – dễ tìm kiếm” như hiện nay, người ta cứ ngỡ tiếp cận với việc du học sẽ hết sức dễ dàng. Thế nhưng để tìm được một nơi có thể thực sự “chọn mặt gửi vàng” – không khó nhưng cũng không hoàn toàn đơn giản.

Mỗi nơi một mối!

Khảo sát một lượt các trung tâm, công ty tư vấn du học tại Hà Nội – với một yêu cầu là tìm trường đào tạo chuyên ngành truyền thông báo chí tại Canada, tôi và cô bạn khá “mất phương hướng” khi nhận được rất nhiều phương án mà phương án nào cũng có vẻ tối ưu, thuyết phục! Trao đổi với một số giám đốc công ty tư vấn du học, tôi được biết một số phụ huynh- học sinh, đặc biệt từ các tỉnh, rất dễ bị mắc lừa bởi các “cò du học” – hoặc các công ty tư vấn du học có vấn đề. Các cò/công ty này thường khẳng đinh khả năng quan hệ của họ, nhận làm hồ sơ từ A-Z, thu phí của phụ huynh/ học sinh rất cao, hợp đồng miệng theo kiếu “được ăn cả- ngã về không”.

Có công ty thì chủ động gợi ý làm giấy tờ học tập giả hoặc hồ sơ tài chính giả… để hồ sơ học sinh đáp ứng các yêu cầu – về mặt hình thức giấy tờ- của các văn phòng visa. Họ không ngần ngại cam kết sẽ làm giấy tờ y như thật và bảo đảm nếu đồng ý trả nhiều tiền cho họ (có hồ sơ lên đến trên 10.000 USD) và đảm bảo là có visa. Đây là thủ thuật “làm gian ăn thiệt”, thực chất đây là những đường dây làm hồ sơ giả, phạm pháp, trá hình dưới hình thức công ty tư vấn du học, làm việc theo kiểu “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi” vì đến khi visa du học bị từ chối (đa số trường hợp bị từ chối chính là do khai man hoặc nộp giấy tờ giả) thì những công ty này vẫn hưởng trọn số tiền làm giấy tờ… đã thu của phụ huynh với lý luận “họ đã phải trả tiền cho người làm… thì mới làm được giấy tờ” và “phụ huynh đã đồng ý ngay từ đầu về việc này, giờ có đi tố cáo cũng sẽ bị liên đới trách nhiệm”.

Kinh nghiệm dành cho những người có nhu cầu du học

Sau đây là những chia sẻ kinh nghiệm của bà Lù Thị Hồng Nhâm, Giám đốc một Công ty hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn du học. Bản thân bà Nhâm đã từng trải qua những năm tháng du học ở Úc, thăm và làm việc tại hơn 10 nước và đại diện nhiều trường đại học có uy tín cao trên thế giới.

–  Phụ huynh học sinh cần nâng cao trách nhiệm với bản thân và con em, bắt đầu bằng việc tự trau dồi kiến thức cho mình, chuẩn bị kỹ cho du học, dành thời gian tham dự các triển lãm, hội thảo du học, gặp gỡ trực tiếp với đại diện trường nước ngoài, trao đổi để có được thông tin trực tiếp từ trường và làm việc với các công ty mà trường cho phép làm đại diện tại Việt Nam;

–  Tìm đến các công ty tư vấn du học hoạt động lâu năm, có kinh nghiệm, đại diện nhiều trường có thứ hạng cao và ban giám đốc/ nhân viên là những người nghiêm túc, chặt chẽ, chuyên nghiệp;

–  Tìm đến các phòng du học của lãnh sự quán các nước, văn phòng du học của Sở GD-ĐT, các trường để kiểm chứng thêm thông tin về trường/công ty tư vấn du học mà minh đang sử dụng;

–  Nên yêu cầu công ty tư vấn cho xem quyển catalogue gốc giới thiệu về trường bằng tiếng Anh, hoặc website của trường- trong đó thông thường có đầy đủ chương trình đào tạo, học phí từng ngành, phí nhập học… Ngoài ra, học sinh có thể trực tiếp gửi email, thư, điện thoại, fax hoặc tra cứu qua website của trường để có thêm thông tin.

–  Nên đề nghị công ty tư vấn du học cung cấp website hội du học sinh nước mình dự định học, để tìm hiểu thêm thông tin cần thiết

–  Yêu cầu cho biết rõ phí dịch vụ là bao nhiêu và lấy biên lai, hoá đơn cho từng loại dịch vụ mà công ty cung cấp (dịch thuật, hành chính, visa, khám sức khỏe, chuyển tiền…) nếu bạn nộp qua công ty;

–  Nên yêu cầu công ty làm việc nhiều qua chat hoặc email – tiết kiệm thời gian và nếu cần, có bằng chứng để trao đổi lại với công ty tư vấn du học hoặc nhà trường;

–  Cảnh giác với những lời hứa hẹn miễn phí dịch vụ, bảo đảm luyện IELTS đạt 6.0 – 7.0, và đặc biệt, cam kết100% có visa… Nhớ là: không công ty nào có thể cam kết xin được visa du học cho du học sinh – đơn giản họ chỉ là các công ty tư vấn, không phải là người cấp visa và cơ quan cấp visa thì bao giờ cũng làm việc dựa trên các quy định của nước họ về visa du học;

–  Phụ huynh/học sinh là người đưa ra quyết định cuối cùng về việc chọn học gì, ở đâu.

Theo bà Nhâm, các phụ huynh- học sinh- trong quá trình chuẩn bị cho du học, cần tìm hiểu – ít nhất các website liên quan đến giáo dục tại nước mình chọn đến du học, ví dụ: Mỹ: www.vietnam.usembassy.gov ; www.iie.org  –  www.educationusa.state.gov

Nguyễn Thu Trang (thứ hai từ trái sang) cùng bố mẹ và em gái trong ngày lễ nhận bằng tốt nghiệp đại học – tháng 5/2012.

Trang du học Giao lưu văn hóa tại US năm 2007- 2008 qua công ty Đức Anh A&T và với thành tích học tập xuất sắc, em được nhận vào McGill- một trong những trường đại học TOP trên thế giới. Trang tốt nghiệp Cử nhân Quản trị Kinh doanh- chuyên ngành marketing vào tháng 6/ 2011-với thành tích xuất sắc và chính thức được nhân vào làm việc tại bộ phận marketing của McGill University. Xem thêm thông tin về sinh viên tốt nghiệp và các phụ huynh học sinh trong chuyến thăm- khảo sát trường học tại US-Canada do Đức Anh A&T cùng OMT đồng tổ chức, tại http://NuocMy.org/khao-sat-dai-hoc-my-thang-5.2012/NI288X/

Công ty tư vấn du học uy tín

“Không có bữa ăn trưa nào miễn phí”, đây là câu mà tôi đã nghe rất nhiều từ thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và sau những sự vụ xảy ra trên thị trường du học hiện nay như công ty A thu tiền bỏ trốn, công ty B thu tiền nhưng không làm hồ sơ hoặc ăn gian học phí của học sinh… lại càng cho thấy ý nghĩa của câu nói này. Rõ ràng chất lượng luôn đi đôi với cái giá mà bạn bỏ ra.

Vậy, thế nào là công ty tư vấn du học tốt?

Trả lời trên mục “Cửa sổ du học” – Đài Truyền hình Hà Nội, ông Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng bộ giáo dục và đào tạo Việt Nam, Phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội tư vấn du học Việt Nam và bà Nhâm cùng nêu rõ: công ty cần có tư cách pháp nhân hoàn thiện (Đăng kí kinh doanh, giấy phép hoạt động du học do Sở giáo dục cấp), Ban giám đốc là người có kinh nghiệm về giáo dục trong và ngoài nước, nhân viên chuyên nghiệp, đại diện nhiều trường tốt, hoạt động ít nhất 5 năm trở lên, đưa được lượng học sinh tốt đi du học và không có điều tiếng gì trong cộng đồng du học sinh / đại sứ quán và với các trường.

Ông Nhĩ cũng khuyến cáo: công ty tốt phải đưa ra được những định hướng đúng đắn cũng như tư vấn cho khách hàng của mình, những thuận lợi và khó khăn trong quá trình học tập ngành học cụ thể, tại một trường cụ thể, một nước cụ thể và những khó khăn khi làm hồ sơ và đặc biệt, không có tiểu sử đem con bỏ chợ- tức là cần hỗ trợ học sinh ngay cả khi học sinh đang du học…

Theo ông, mọi người cũng nên đề phòng trước những câu hứa hẹn không có cơ sở tin cậy. Cơ sở vật chất cũng là một trong các yếu tố giúp bạn nhận biết. Những công ty uy tín thường có cơ sở khang trang, nằm ở mặt tiền các tuyến đường lớn. Ngược lại, cẩn thận với những công ty nằm tút trong hẻm sâu, văn phòng trông bề bộn hay nói thẳng ra là vừa là nhà vừa là công ty làm việc, hay những văn phòng thuê ở những cao ốc có tiếng nhưng chỉ là thuê 1 cái bàn hay 1 cái điện thoại để làm vị trí tiếp khách…

Có rất nhiều phụ huynh, học sinh tìm được những công ty thực sự có trách nhiệm và chuyên nghiệp: mặc dù đã hoàn tất trách nhiệm của mình là đã xin được visa du học cho các em, sắp xếp chỗ ăn, ở, đưa đón các em tại sân bay cũng như giúp các em ổn định cuộc sống, các công ty này vẫn bố trí nhân viên thường xuyên liên lạc để hỗ trợ và giúp đỡ những khi các em cần đến mặc dù các em không phải trả bất kỳ một chi phí nào cho việc hỗ trợ này.

Bà Hồng Nhâm cũng cho rằng các hỗ trợ học sinh khi các em đang du học – là một việc mà tất cả các công ty tư vấn du học muốn phát triển và thành công, cần phải làm. Đây không chỉ là việc nếu bạn hỗ trợ học sinh tốt, học sinh sẽ giới thiệu học sinh mới cho bạn, mà là vấn đề thuộc về lương tâm và đạo đức nghề nghiệp, và những điều này được quy định rõ trong các tài liệu đào tạo vấn viên du học, ví dụ trang http://pier.onlinetrainingnow.com/eatc/D của Úc. Bà cũng cho biết, công ty Đức Anh từ lâu đã coi đây là một trong các phần việc quan trọng cần làm và có hẳn một nhân sự chuyên hỗ trợ các sinh viên và trên thực tế, không ít học sinh bị bỏ rơi, hay thậm chí trường nước ngooài bị công ty tư vấn du học rởm “bỏ rơi” một cách oái oăm, đã nhờ đến sự hỗ trợ của công ty Đức Anh.